Prof. dr hab. Jerzy Altkorn
(1931-2004)
Profesor dr hab. Jerzy Altkorn urodził się 24 lutego 1931 r. we Lwowie, zmarł 26 listopada 2004 r. w Krakowie Profesor Jerzy Altkorn zajmuje znaczące miejsce w polskiej nauce o handlu, przedsiębiorstwie handlowym i marketingu.
Przez wszystkie lata swej aktywności związany był z Akademią Ekonomiczną w Krakowie – był jej absolwentem i profesorem, kierownikiem Katedry Marketingu (1992-2002) i rektorem (1985-1990). Był doktorem honoris causa Grand Valley State University (1987) i Uniwersytetu Ekonomicznego w Bratysławie (2001).
Dorobek naukowy Profesora wpisał się bardzo poważnie i trwale w osiągnięcia nauk ekonomicznych, nauk o zarządzaniu, w tym w rozwój nauk o marketingu w Polsce. Publikacje Profesora J. Altkorna były, są i z pewnością będą źródłem inspiracji badawczych, wielu cytowań, omówień, analiz i komentarzy. Prace Profesora zawsze bowiem zachęcały i pobudzały środowisko marketingu do twórczej refleksji i stanowiły zachętę do dalszych poszukiwań naukowych, do podejmowania pogłębionych, ambitnych badań empirycznych. Prace oparte o rozległą kwerendę literatury światowej, jej twórczą modyfikację do konkretnych uwarunkowań orientacji rynkowej polskich przedsiębiorstw w złożonym i wielowymiarowym procesie transformacji ustrojowej po roku 1989 tworzyły i rozwijały teoretyczne podstawy nauki o marketingu, strategiach marketingowych przedsiębiorstw. Miały one zarazem charakter monografii naukowych, rozpraw teoretycznych jak i publikacji o przeznaczeniu dydaktycznym – Profesor mocno akcentował potrzebę stworzenia solidnych fundamentów dla nauczania marketingu w dydaktyce szkoły wyższej, fundamentów, opartych o światowy dorobek nauk o marketingu.
Podstawowe prace Profesora – indywidualne lub zespołowe – które wniosły istotny wkład w rozwój marketingu w naszym kraju stanowią:
- Podstawy marketingu (Instytut Marketingu, Kraków, 1. wydanie 1992, wielokrotnie wznawiane)
- Podstawy marketingu turystycznego (AE Kraków 1992),
- Marketing w turystyce (PWN, Warszawa1994),
- Leksykon marketingu – praca zbior. pod wspólną redakcją z profesorem Teodorem Kramerem (PWE, Warszawa 1998),
- Strategia marki (PWE, Warszawa 1999),
- Wizualizacja firmy (Instytut Marketingu, Kraków1999)
- Kierunki rozwoju zarządzania marketingowego w Polsce (AE, Kraków 1999),
- Wizerunek firmy (WSB, Dąbrowa Górnicza 2004).
Ponadto Profesor był Autorem bardzo wielu znaczących artykułów naukowych, referatów prezentowanych na licznych konferencjach Polsce i poza granicami, licznych ekspertyz, analiz i komentarzy.
Profesor J. Altkorn był wybitnym dydaktykiem marketingu- znakomicie łączył teorię z atrakcyjnymi sposobami jej prezentacji dla grona swoich słuchaczy i studentów. Prowadził wykłady nie tylko w swoim, macierzystym Uniwersytecie, lecz także w wielu uczelniach polskich i zagranicznych.
Profesor był powszechnie, w Polsce i za granicą, uznawanym Autorytetem, Mistrzem i Nauczycielem. Nasze środowisko zawdzięcza Profesorowi istotny i twórczy wkład w stworzenie – wraz z innymi wybitnym Profesorami – polskiego sposobu wyjaśniania istoty orientacji rynkowej przedsiębiorstw, sposobu opartego na integracji różnorodności – potrzeby indywidualizacji treści i form działań rynkowych. Profesor współtworzył polską szkołę marketingu, dla której charakterystyczne jest nie tylko interdyscyplinarne pojmowanie istoty i roli współczesnego marketingu, lecz także sposób myślenia, łączący teorię z praktyką – tu i teraz – w Polsce, w krajach sąsiednich – w tym Czechach, Słowacji i Ukrainie, z jednoczesnym i pełnym uwzględnieniem obiektywnych przeobrażeń współczesnego rynku światowego.
Jan W. Wiktor
Prof. dr hab. Teodor Kramer
(1926 – 2014)
Profesor dr hab. Teodor Kramer urodził się 27 marca 1926 r. w Ostrowie k/Lublinca, zmarł 20.06.2014 r. w Bielsku Białej. W 1953 r. ukończył studia na Wyższej Szkole Ekonomicznej w Poznaniu, gdzie w 1959 r. obronił prace doktorska pt. „Ekonomiczne przesłanki lokalizacji młynów gospodarczych”, której promotorem był prof. Z. Zakrzewski. Habilitował się w 1962 r. na podstawie pracy „Przemiany rynku wiejskiego w związku z procesem industrializacji” ZN WSE, Poznań 1961. W 1974 r. uzyskał tytuł profesora nauk ekonomicznych. W latach 1951-1962 pracował w Wyższej Szkole Ekonomicznej w Poznaniu, później, do roku 1979, rozwijał działalność na uczelni wrocławskiej. W 1979 przeniesiony został Profesor do ówczesnej Akademii Ekonomicznej w Katowicach. W Uczelniach, w których było dane pracować prof. T. Kramerowi powierzano liczne odpowiedzialne funkcje i stanowiska kierownicze: Kierownika Katedry, Dyrektora Instytutu, Prodziekana Wydziału Ekonomiki Przedsiębiorstwa, Prorektora d.s. Nauki Wyższej Szkoły Ekonomicznej we Wrocławiu, Prorektora ds. Współpracy z Zagranicą Akademii Ekonomicznej w Katowicach.
Profesor T. Kramer był autorem licznych publikacji (ponad 185), w tym 24 autorskich książek. Początkowo Jego zainteresowania naukowe koncentrowały się na zagadnieniach funkcjonowania handlu i rynku wiejskiego. Późniejsze dociekania naukowe obejmują funkcjonowanie rynku i jego mechanizm w gospodarce. W latach 80-tych pojawiają się też współautorski podręcznik i pierwszy skrypt z zakresu marketingu, rozszerzony i następnie wydany kilkakrotnie latach 90. i w pierwszej dekadzie XXI w. Ściśle rozwijana współpraca z czołowymi europejskimi profesorami marketingu oraz z polskimi ośrodkami akademickimi (w szczególności z krakowskim) zaowocowała pierwszym w kraju „Leksykonem marketingu” napisanym wspólnie z prof. J. Altkornem (1998). Profesor T. Kramer był prekursorem badań naukowych nad rynkiem i marketingiem, twórca szkoły naukowej marketingu. Pozostawił znaczny dorobek naukowy w postaci fundamentalnych dzieł na temat rynku i marketingu, licznych książek i artykułów , a także cenionych podręczników akademickich. Ważniejsze publikacje z zakresu rynku marketingu w dorobku Profesora obejmują:
- Funkcjonowanie rynku wewnętrznego w Polsce (1969),
- Analiza rynku (1971),
- Rynek – Reforma – Równowaga (1989),
- Marketing-strategia, promocja, systemy informacyjne (1992),
- Marketing (1983),
- Podstawy marketingu (1994, 1996, 2004),
- Leksykon marketingu – współautor J. Altkorn (1998).
Profesor dr hab. Teodor Kramer był szeroko znany jako wybitny ekonomista oraz nauczyciel akademicki wiązany z czterema uniwersytetami ekonomicznymi (w Poznaniu, Krakowie, Wrocławiu i Katowicach. Uznany został za twórcę i współorganizatora szkół naukowych wrocławskiej i katowickiej handlu, rynku i marketingu, jednego z najwybitniejszych prekursorów i promotorem tej ostatniej dyscypliny w Polsce.
Leszek Żabiński
Prof. dr hab. Stefan Mynarski
(1935-2006)
Profesor dr hab. Stefan Mynarski urodził się 1 grudnia 1935 r. w Starej Wsi k/Oświęcimia. W 1960 r. uzyskał stopień magistra ekonomii na Wydziale Handlu Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Krakowie, gdzie został zatrudniony początkowo jako asystent, a później, po uzyskaniu w 1966 r. stopnia doktora nauk ekonomicznych jako adiunkt. Kolejny stopień naukowy – doktora habilitowanego S. Mynarski otrzymał w 1973 r., a w styczniu 1978 r. Rada Państwa nadała Mu tytuł naukowy profesora nauk ekonomicznych. W tym czasie Profesor kierował Zakładem Analizy Rynku AE w Krakowie, na której to Uczelni pełnił szereg funkcji kierowniczych. Z publikacji o fundamentalnym znaczeniu dla badań rynku i marketingu wymienić należy:
- Cybernetyczne aspekty analizy rynku (1972)
- Metody analizy i optymalizacji obrotu towarowego (1976)
- Analiza rynku (1987)
- Metody badań marketingowych (1990)
- Badania rynkowe w warunkach konkurencji (1995)
- Badania rynkowe w przedsiębiorstwie (2001)
W rozwoju marketingu i badań marketingowych w Polsce w ostatnich 40. latach dorobek naukowy prof. Stefana Mynarskiego zajmuje miejsce szczególne. Wynika ono z założeń ontologicznych, metodologicznych i analitycznych związanych zarówno z cybernetyczno-systemowym ujęciem rynku, jak i z samych badań rynkowych i marketingowych. Spojrzenie to, zapoczątkowane w metodologii badań w końcu lat 60. ubiegłego stulecia, przeżywa obecnie swój renesans w ujęciach związanych z wykorzystaniem entropijnych modeli struktur rynkowych, hierarchicznych modeli wielopoziomowych czy modelowania interakcji rynkowych w ujęciach marketingu relacji i perspektywy dominacji usługowej (service-dominant logic).
Niezwykle ważny wpływ na karierę i rozwój myśli naukowej prof. Stefana Mynarskiego wywarł pobyt na stypendium naukowym w USA przyznanym przez Fundację Kościuszkowską w okresie od października 1968 r. do czerwca 1969 r. na trzech uniwersytetach amerykańskich: University of California (Berkeley), University of Pennsylvania (Philadelphia) oraz Northwestern University (Chicago). To w Chicago Profesor zapoznał się z dorobkiem marketingu i badań marketingowych u samego „guru” marketingu Ph. Kotlera, wobec którego był inspiratorem nadania doktoratu honorowego w 1998 r. na Akademii Ekonomicznej w Krakowie.
Dorobek Profesora Mynarskiego można analizować ze względu na aspekt ontologiczny, metodologiczny i analityczny. Z punktu widzenia ontologicznego ujęcia Profesora są bliskie mechanicystycznemu organicyzmowi. Zarówno rynek, jak i cała gospodarka jest zawsze ujmowana jako mechanizm, w którym (podobnie jak w systemach biologicznych) podstawowymi procesami regulacyjnymi są procesy adaptacji i selekcji w triadycznym układzie procesów materialnych, energetycznych i informacyjnych.
W perspektywie metodologicznej dominuje podejście systemowe, w którym analizowane systemy rynkowe są badane w układach hierarchicznych i interakcyjnych. Dotyczy to zarówno przedmiotu badań, jak i podejść, metod i technik badawczych, w ramach których występuje hierarchiczny, dwukierunkowy układ zależności
Z punktu widzenia analitycznego dorobek Profesora podejmuje wątek analiz wielowymiarowych, obejmujących zarówno poziom makromodelowania strukturalnego całej gospodarki, jak i poziom szczegółowych metod i technik analitycznych, takich jak: wielozmiennowe modele regresji, regresja logistyczna (autorska metoda „trzech sum”), analiza czynnikowa czy wielowymiarowa analiza korespondencji.
Adam Sagan
Prof. dr Zbigniew Zakrzewski
(1912 – 1992)
Prof. dr Z. Zakrzewski urodził się 15 sierpnia 1912 roku w Puszczykowie koło Poznania, zmarł 19 sierpnia 1992 roku w Poznaniu. W 1930 roku podjął studia na Uniwersytecie Poznańskim uzyskując kolejno tytuły: w 1934 r. magistra praw, a w 1935 r. magistra nauk ekonomiczno – politycznych. W 1938 r. obronił pracę doktorską pt. „Witold Skarżyński – ekonomista Wielkopolski”, napisaną pod kierunkiem prof. dr. Edwarda Taylora. Pracę zawodową Profesor Z. Zakrzewski rozpoczął początkowo w sektorze bankowości, a po wojnie, w 1945 r. podjął pracę w ówczesnej Akademii Handlowej w Poznaniu przechodząc przez wszystkie stanowiska, zdobywając kolejne stopnie naukowe i tytuł profesora. Pracował na Uczelni nieprzerwanie przez 47 lat.
Wysokie kwalifikacje naukowe oraz wyjątkowe cechy osobowości Profesora Z. Zakrzewskiego przesądziły o powierzaniu Jemu licznych, zaszczytnych i odpowiedzialnych stanowisk w Uczelni oraz w innych organizacjach i instytutach, których Profesor był aktywnym członkiem.
Profesor dr Z. Zakrzewski pozostawił po sobie niezwykle bogaty i różnorodny dorobek naukowy obejmujący kilkaset pozycji naukowych. Początkowe zainteresowania naukowe oscylujące wokół problematyki pieniądza i bankowości, szybko ewoluowały w kierunku ekonomiki handlu. Krytyczny i syntetyczny przegląd myśli ekonomicznej w nauce o handlu opublikowany został w dziele pt. „Rozwój polskiej myśli ekonomicznej w nauce o handlu” [1966]. Zasadniczy nurt zainteresowań naukowo-badawczych koncentrował się na teorii handlu, ujęciach przestrzennych handlu oraz jego efektywności.
Profesor Z. Zakrzewski jest twórcą oryginalnej teorii funkcji handlu, którą przedstawił w publikacji „Wstęp do teorii handlu wewnętrznego” [1969]. Szczególnie doniosłe osiągnięcia w nauce o handlu pozwoliły na stworzenie tzw. „poznańskiej szkoły handlu”, skupiającej badaczy zajmujących się tą problematyką. Dały też impuls do zajęcia się w przyszłości marketingiem, jako tym obszarem wiedzy, w którym handel (dystrybucja) odgrywa znacząca rolę. Zainteresowania dla marketingu pojawiły się znacznie wcześniej. W 1958r. Profesor zrecenzował książkę Clark F.E., Clark C. P. Principles of Marketing (New York 1945) , przewidując już wówczas istotne znaczenie tych zagadnień dla gospodarki rynkowej.
Obszarem zainteresowań naukowych Profesora były też procesy obrotu towarowego w ujęciu przestrzennym, dotyczące lokalizacji sieci handlowej, kształtowania przebiegów towarowych czy przestrzennego rozmieszczenia popytu. Rozważania z tego zakresu opublikowane zostały w książce „Obrót towarowy w ujęciu przestrzennym” [1962]. Późniejsze zainteresowania dotyczyły problemów długofalowej polityki gospodarczej w dziedzinie rynku i handlu
Warto podkreślić, że cały dorobek Profesora cechuje umiejętność syntetycznego ujęcia zjawisk ekonomicznych i identyfikacja związków zachodzących w procesach gospodarczych.
Aktywność Profesora Z. Zakrzewskiego nie ograniczała się do wspomnianej wyżej działalności organizatorskiej i naukowo-badawczej. Profesor był także autentycznym i pełnym pasji działaczem społecznym. Pełnił liczne funkcje w: Polskim Towarzystwie Ekonomicznym, Poznańskim Towarzystwie Przyjaciół Nauk, Instytucie Handlu Wewnętrznego i Usług, Polskiej Akademii Nauk oraz w Klubie Inteligencji Katolickiej.
Szczególne miejsce w Jego życiu zajmowało umiłowanie Poznania, które zaowocowało m.in. licznymi książkami o tym mieście: „Przechadzki po Poznaniu lat międzywojennych” [1983], „Ulicami mojego Poznania” [1985], „Wspominam Poznań” [1986] czy „Wielkopolanie w kulturze polskiej” [1992].
Przedstawione wyżej w dużym skrócie fakty z życiorysu Profesora Z. Zakrzewskiego ukazują nam sylwetkę człowieka niezwykle prawego, pogodnego, dobrotliwego i sumiennego. Zaangażowanie Profesora w różne dziedziny życia było wyrazem szczerej intencji służenia ludziom, stanowiło przejaw głębokiego humanizmu i troski o pełny rozwój człowieka. Było symbolem najpiękniejszych, najbardziej szlachetnych wartości zapisanych w sercu każdego człowieka. Uczył, że życie trzeba wypełniać pracą i obowiązkami z myślą o najwyższych wartościach.
Bogna Pilarczyk
Prof. dr hab. Jerzy Dietl
Prof. dr hab. Jerzy Dietl urodził się 28.04.1927 r. w Inowrocławiu. Od 1929 roku mieszkał w Poznaniu, gdzie ukończył po wojnie Akademię Handlową. W latach 1947- 67 r. był kolejno asystentem, adiunktem, docentem, kierownikiem zakładu oraz prodziekanem i dziekanem w Wyższej Szkole Ekonomicznej w Poznaniu. Tam też się doktoryzował ( 1958 ). Stopień naukowy docenta (dr hab.) uzyskał w 1961 roku na Wydziale Handlu SGPiS w Warszawie. W latach 1959/60 uzupełniał swe studia zagranicą w lnstitute of Social Studies w Hadze, a następnie w Paryżu . W 1962 roku, w związku z badaniami prowadzonymi w ramach FAO, przebywał w Rzymie, a następnie Brukseli.
W 1967 r. przeniósł się na Uniwersytet Łódzki, gdzie na Wydziale Ekonomiczno-Socjologicznym pełnił funkcje kierownika Katedry oraz Instytutu Marketingu . W roku 1971 został mianowany profesorem nadzwyczajnym UŁ, a w 1978 – profesorem zwyczajnym. W 1975 r. przebywał jako visiting professor w Turku School of Economis and Business Administration w Finlandii. Prowadził wykłady gościnne w ponad 40 uniwersytetach w Polsce i za granicą. Po zakończeniu pracy na UŁ był profesorem w National Louis University w Nowym Sączu.
W latach 1989-1991 był senatorem RP, pełniąc funkcje przewodniczącego Nadzwyczajnej Komisji Senackiej dla Legislacji Ekonomicznej, z-cy przewodniczącego Senackiej Komisji Gospodarki Narodowej oraz członka Senackiej Komisji Spraw Zagranicznych. Wygłaszał referaty w Komisji Europejskiej w Genewie, Parlamencie Europejskim w Strasburgu, a także w Singapurze oraz Malezji. Był także członkiem Rady Ekonomicznej przy Radzie Ministrów ( 1990-92) oraz członkiem The US-Europe Poland Action Comission, Center for Strategic and International Studies, Washington (1995-2001).
Publikowany dorobek Profesora obejmuje przeszło 500 pozycji w tym kilkanaście książek oraz ok. 100 artykułów w periodykach zagranicznych. W swojej działalności naukowej początkowo zajmował się rynkiem rolnym. Interesował go szczególnie wpływ zmian w otoczeniu rolnictwa na zachowanie się producentów rolnych.
Równocześnie Jego zainteresowania koncentrowały się na szeroko ujętej problematyce marketingu z naciskiem na marketing produktów rolnych oraz artykułów żywnościowych . Jego badania i opracowania marketingowe dotyczyły różnych dziedzin oraz form handlu w Polsce i na świecie oraz kanałów dystrybucji . Z tego zakresu opublikował szereg własnych oraz współautorskich prac, zarówno w kraju, jak i za granicą. Wiele studiów opartych było o oryginalne badania empiryczne.
- Badania marketingowe – współautor (1976)
- Handel we współczesnej gospodarce: instytucje, organizacja, technologia, strategia (1991)
- Marketing (1975)
- Wyzwania marketingowe wobec przedsiębiorstw przyszłości w Polsce – współautor (2005)
Był pierwszym naukowcem, który spopularyzował w Polsce koncepcję orientacji marketingowej przedsiębiorstw oraz wydał podręcznik do nauki marketingu. W tej dziedzinie warta odnotowania jest Jego współpraca międzynarodowa, której plonem było wiele artykułów w periodykach zagranicznych. Otrzymał tytuły „Doctor Honoris Causa” Universytetu Jean Moulin Lyon III we Francji. oraz Akademii im. Leona Koźmińskiego w Warszawie.
Tomasz Domański
Prof. dr hab. Klemens Paweł Białecki
Profesor Klemens Paweł Białecki urodził się 29 listopada 1929 r. w Kowlu na Wołyniu. W roku 1954 ukończył studia licencjackie na Wydziale Handlu Zagranicznego Szkoły Głównej Służby Zagranicznej, zaś dyplom magistra uzyskał na tym samym Wydziale w 1955 r. (tzn. w rok po przeniesieniu wspomniane-go Wydziału do Szkoły Głównej Planowania i Statystyki). Stopień doktora nauk ekonomicznych uzyskał 15 marca 1961 r. na podstawie pracy doktorskiej pt. „Problematyka popierania eksportu w krajach kapitalistycznych „
W roku 1967 habilitował się na Wydziale Handlu Zagranicznego SGPiS. W 1973 r. uzyskał tytuł i stanowisko profesora nadzwyczajnego, a profesorem zwyczajnym został w roku 1979. Profesor Klemens Białecki pełnił przez wiele lat różne funkcje kierownicze w macierzystej Uczelni: kierownika Katedry, prodziekana, prorektora SGH
Zakres badań naukowych i działalności dydaktycznej prof. Klemensa Białeckiego obejmuje następujące dziedziny: podstawy marketingu, marketing międzynarodowy, zarządzanie marketingiem, strategie marketingowe, funkcjonowanie przedsiębiorstw uczestniczących w obrocie z zagranicą i operacje handlu zagranicznego
Charakteryzując działalność naukowo-dydaktyczną prof. K. Białeckiego, trzeba zauważyć, że łączy się ona z silnie ze współpracą z praktyką gospodarczą i z zagranicznymi instytucjami naukowymi. Ta komplementarność powyższych dziedzin działalności odzwierciedliła się później w wielu jego publikacjach, pozwalając przede wszystkim na wprowadzenie koncepcji marketingu do dydaktyki polskich uczelni ekonomicznych i do praktyki przedsiębiorstw. Książka profesora Białeckiego „Elementy marketingu eksportowego” ukazała się już w roku 1968. Była to pionierska publikacja na ten temat w krajach Europy Środkowej i Wschodniej .Oprócz wspomnianej całościowej koncepcji marketingu propagował w naszym kraju możliwości zastosowania reklamy. Pod koniec lat 60. ubiegłego wieku był współorganizatorem Kongresu Reklamy krajów członkowskich ówczesnej RWPG, co było przedsięwzięciem o charakterze pionierskim. Profesor K. Białecki jest autorem (lub współautorem) ponad 30 książek, monografii i podręczników, z których większość miała po kilka wydań. Pierwsze z jego ważniejszych publikacji to „Vademecum handlu zagranicznego” (wydane przez PIHZ w latach 1961, 1970 i 1976) oraz opracowany wspólnie z prof. Andrzejem Doroszem i prof. Włodzimierzem Januszkiewiczem „Słownik handlu zagranicznego” (opublikowany przez PWE w latach 1986 i 1993). O przydatności tej drugiej książki świadczy fakt, że podstawowe części jej tekstu wykorzystano w przygotowanym przez prof. Klemensa Białeckiego we współpracy z prof. Włodzimierzem Januszkiewiczem i prof. Leokadią Oręziak „Leksykonie handlu zagranicznego”, który opublikowało w 2007 r. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne. Ważną książką prof. K. Białeckiego była też wydana w 1966 r. praca habilitacyjna „Polityka reklamowa w eksporcie” oraz wspomniana uprzednio książka „Elementy marketingu eksportowego” (Warszawa 1968). Lista dalszych jego publikacji książkowych w obszarze marketingu obejmuje następujące pozycje: „Marketing w gospodarce socjalistycznej” (książka napisana wraz z Jerzym Borowskim, a wydana w 1975 i w 1978 r.), i 1989), „Marketing w handlu zagranicznym” (współautorstwo; Warszawa 1980 i 1986), „ „Marketing producenta i eksportera” (Warszawa 1992), „Marketing” (Warszawa 1998), „Podstawy marketingu” (Warszawa 2002), „Marketing globalny” (Warszawa 2005), „Instrumenty marketingu” (Warszawa 2006).
Profesor K. Białecki jest człowiekiem o niezwykłej radości życia, nastawionym życzliwie do swoich współpracowników i traktującym ich jak partnerów, człowiekiem towarzyskim, lubiącym snuć interesujące opowieści, szczególnie związane z niezliczonymi przygodami myśliwskimi.
Profesor Klemens Białecki utrzymuje stały kontakt z uczelnią, regularnie uczestniczy w zebraniach naukowych Instytutu Międzynarodowego Zarządzania i Marketingu Kolegium Gospodarki Światowej Szkoły Głównej Handlowej.
Teresa Taranko
Prof. dr hab. Roman Głowacki
(1929-2020)
Profesor dr hab. Roman Głowacki urodził się 1 stycznia 1929 roku na Kresach Wschodnich, w niewielkiej miejscowości Podwołoczyska. Zmarł 16 stycznia 2020 roku w Warszawie. W roku 1948 rozpoczął studia w Akademii Handlowej w Krakowie, gdzie zajęcia prowadziło grono wybitnych profesorów: Adam Krzyżanowski, Zygmunt Sarna, Wacław Fajans.
W 1952 roku Profesor Roman Głowacki uzyskał dyplom ekonomisty i został przyjęty na studia magisterskie w Szkole Głównej Planowania i Statystyki (Szkole Głównej Handlowej). Uczestniczył w seminarium magisterskim ze statystyki matematycznej u prof. Oskara Lange i następnie w seminarium prof. Kazimierza Romaniuka. Studia magisterskie ukończył w 1954 roku i rozpoczął pracę w Instytucie Handlu Wewnętrznego w Warszawie, w którym pracował do 1973 roku. Pod koniec lat 60. został dyrektorem Instytutu. Jako osoba bezpartyjna zajmował tak wysokie stanowisko, co stanowiło rzadkość w ówczesnych czasach. W Instytucie Profesor nawiązał współpracę z takimi wybitnymi naukowcami, jak profesorowie: Władysław Jastrzębowski, Leon Koźmiński, Janusz Łoś, Andrzej Hodoly, Jan Drewnowski. W latach 1964–1976 pracował w Szkole Głównej Planowania i Statystyki (Szkole Głównej Handlowej). Oba środowiska naukowe umożliwiły mu uzyskanie stopnia doktora nauk ekonomicznych w 1961 roku na podstawie dysertacji pt. System bodźców ekonomicznych w przedsiębiorstwie handlowym, a następnie stopnia doktora habilitowanego w 1965 roku, który otrzymał za monografię System marż handlowych. W 1972 roku nadano mu tytuł profesora nauk ekonomicznych.
W 1973 roku rozpoczął pracę w Wydziale Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego, z którym był związany do ostatnich dni życia. Na Wydziale Zarządzania UW zorganizował i przez wiele lat kierował pierwszą Katedrą Marketingu w Polsce. Katedra powstała w 1974 roku.
Na początku lat 60. Profesor Roman Głowacki odbył roczne studia w Harvard Business School, które umożliwiły zapoznanie się z marketingiem. Stanowiły one ważną inspirację dla działalności badawczej i dydaktycznej. Studia te też dały mu przepustkę do późniejszych wykładów na uczelniach zagranicznych. W latach 70. i 80. Profesor Roman Głowacki prowadził aktywną współpracę naukowo-dydaktyczną z zagranicznymi uniwersytetami. Wyrazem tej współpracy były częste wyjazdy na dłuższe staże naukowe jako visting professor do takich uczelni, jak: Duquesne University w Pittsburghu (USA), Helsinki School of Economics (Finlandia), Free University of Brussels (Belgia), Ecole Superieure de Commerce w Tours (Francja), University of Verona (Włochy), University of Athens (Grecja), University of Istambul (Turcja).
Ważnym obszarem aktywności Profesora Romana Głowackiego stała się działalność związana z edukacją menedżerską. W 1991 roku założył Fundację Centrum Kształcenia Menedżerów (Centre For Management Training), która prowadziła program International MBA Programme we współpracy z uniwersytetami zagranicznymi. Fundacja zaangażowała się także w „Central and Eastern European Teachers Program”. Inicjatorem programu była Harvard Business School, a do jego celów należało podniesienie kwalifikacji naukowych profesury z Europy Centralnej i Wschodniej z zakresu gospodarki rynkowej. Dzięki Profesorowi wielu naukowców z Polski miało na początku lat 90. możliwość wyjechania na kilkumiesięczne stypendia do czołowych szkół biznesu w Stanach Zjednoczonych, tj. Harvard Business School, Kelllogg Management School, Wharton School, MIT Sloan School of Management, Stanford Graduate School of Business.
Dorobek naukowy Profesora Romana Głowackiego należy uznać za niezwykle bogaty i różnorodny. W początkowym okresie jego zainteresowania naukowe koncentrowały się na problematyce handlu, rachunku ekonomicznego oraz systemie bodźców ekonomicznych w przedsiębiorstwach. Od połowy lat 60., po studiach w Harvard Business School, działalność badawcza, publikacyjna i dydaktyczna Profesora była związana z marketingiem. Stworzył głęboką i wszechstronną polską koncepcję marketingu. Jego książka Przedsiębiorstwo na rynku prezentowała założenia oraz instrumenty marketingu w czasach, kiedy w Polsce pojęcie to nie przystawało do ówczesnego systemu. W końcowym okresie Profesor Roman Głowacki zajął się problematyką transformacji ekonomicznej w krajach funkcjonujących zgodnie z modelem gospodarki centralnie planowanej i rolą edukacji menedżerskiej w okresie transformacji ustrojowej.
Do najważniejszych publikacji Profesora Romana Głowackiego można zaliczyć:
- System bodźców ekonomicznych w przedsiębiorstwie handlowym, PWE, Warszawa 1963.
- Współczesny handel amerykański, Biblioteka IHW, Warszawa 1964.
- System marż handlowych, PWE, Warszawa 1967.
- Efektywność obrotu towarowego, PTE, Warszawa 1967.
- Rachunek ekonomiczny w przedsiębiorstwie handlowym, PWE, Warszawa 1976.
- Przedsiębiorstwo na rynku, PWE, Warszawa 1978.
- Analiza rynku, PWE, Warszawa 1981 (współautor).
- Marketing, PWN, Warszawa 1984 (współautor).
- The State of the Market Structure and Its Implications, International Studies of Management and Organization, Vol. 21, No. 2, 1991.
- Marketing for Hard Currency in Polish Domestic Market, Journal of Global Marketing, Vol 4, No. 4, 1991 (współautor).
- Marketing, CMT, Warszawa 1995 (współautor)
- Marketing Evolution in Transition Economies [w:] Successfully Doing Business / Marketing in Eastern Europe, Routledge, New York – London 2009.
Profesor Roman Głowacki należał do wybitnych dydaktyków marketingu. Jego wykłady cieszyły się wielkim zainteresowaniem studentów. Dał się zapamiętać jako wymagający egzaminator, a jego egzaminy ustne przeszły do legendy Wydziału Zarządzania UW. Wypromował wielu magistrantów i ośmiu doktorów.
Profesor Roman Głowacki był wielką Osobowością, Człowiekiem o silnie sprecyzowanych poglądach. Wyróżniały go przedsiębiorczość, innowacyjność i otwartość na świat. Profesor wymagał wiele od innych, ale jeszcze więcej od siebie. Jego myśli i koncepcje naukowe stanowiły i będą stanowić inspirację dla naukowców zajmujących marketingiem.
Grzegorz Karasiewicz
Prof. dr hab. Leszek Żabiński
(1947-2019)
Profesor dr hab. Leszek Żabiński urodził się 18 sierpnia 1947 r. we Wrocławiu. W 1969 obronił pracę magisterską pt. „Rynkowy proces informacyjny w handlu państwowym w latach 1945–1968” we wrocławskiej Wyższej Szkole Ekonomicznej. Działalność naukowo-dydaktyczną rozpoczął w Instytucie Resortowo-Uczelnianym Handlu i Usług na Wydziale Gospodarki Narodowej WSE we Wrocławiu, gdzie od 1970 roku był zatrudniony na stanowisku asystenta a następnie od 1975 roku adiunkta. W tym samym roku na podstawie dysertacji „System informacyjny rynku w zarządzaniu obrotem towarowym” napisanej pod kierunkiem prof. Teodora Kramera otrzymał stopień doktora nauk ekonomicznych. W 1979 roku rozpoczął pracę w Akademii Ekonomicznej im. Karola Adamieckiego w Katowicach. W wyniku zakończonej w 1981 roku na Wydziale Ekonomiki Produkcji i Obrotu Akademii Ekonomicznej w Poznaniu procedury habilitacyjnej na podstawie rozprawy pt. „Systemy sterowania rynkiem w gospodarce centralnie planowanej” uzyskał stopień doktora habilitowanego.
W latach 1981–1984 pełnił funkcję zastępcy dyrektora Instytutu Obrotu Towarowego i Usług na Wydziale Handlu, Transportu i Usług Akademii Ekonomicznej im. Karola Adamieckiego w Katowicach. W kadencji 1984–1987 był prorektorem ds. dydaktyki w naszej uczelni. Tytuł profesorski otrzymał w 1989 roku. Od 1987 do 1991 roku pełnił funkcję dyrektora Instytutu Rynku i Konsumpcji na Wydziale Handlu, Transportu i Usług, a następnie, w latach 1991–2016, kierownika Katedry Polityki Rynkowej i Zarządzania Marketingowego. W latach 2002–2008 był dziekanem Wydziału Zarządzania, a w kadencji 2012–2016 rektorem Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach.
Prof. Żabiński był aktywnym członkiem Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego, Komitetu Nauk Ekonomicznych PAN, Komitetu Nauk Organizacji i Zarządzania PAN, Sekcji Ekonomiki Górnictwa Komitetu Nauk Górniczych PAN, Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego, Państwowej Komisji Akredytacyjnej. Zasiadał w radach nadzorczych i radach programowych. Włączał się w prace międzynarodowych organizacji naukowych.
Działalność naukowa Profesora Leszka Żabińskiego skoncentrowana była w głównej mierze na teorii marketingu i zarządzania marketingowego. Cechą charakterystyczną pracy naukowo-badawczej Profesora było holistyczne podejście do marketingu. Dzięki temu całościowemu oglądowi Profesor nie tylko trafnie wskazywał najważniejsze trendy w rozwoju marketingu, ale także kreował rozwiązania, które często wyprzedzały globalne trendy. Opracował m.in. koncepcję marketingu integralnego, będącą zapowiedzią nowego nurtu w rozwoju marketingu, jakim jest marketing partnerski. Dalsze badania prowadzone przez Profesora w ramach tego nurtu doprowadziły do stworzenia zaawansowanej teorii marketingu produktów systemowych, wyznaczając rozumienie współczesnych mechanizmów formowania wartości dla klienta. Profesor zaproponował także trzy główne grupy specjalności naukowo-badawczych marketingu akademickiego, wokół których skupiały się jego rozpoznania i dociekania naukowe, a mianowicie: specjalności teoretyczno-metodyczne, obejmujące teorię i funkcjonowanie rynku, teorię zachowań konsumenta, teorię usług oraz teorię przedsiębiorstwa, specjalności analityczno-opisowe, obejmujące analizę rynku oraz teorię systemów marketingowych, oraz specjalności normatywno-projektowe, obejmujące w głównej mierze badania marketingowe.
Był promotorem i recenzentem licznych rozpraw doktorskich i habilitacyjnych, autorem ponad 350 publikacji z zakresu marketingu i zarządzania marketingowego, polityki rynkowej, turystycznej i konsumpcji.
Ważniejsze publikacje z zakresu marketingu w dorobku Profesora obejmują:
- Zarządzanie przedsiębiorstwem turystycznym – zarys problematyki (2015)
- Marketing produktów systemowych (2012)
- Zarządzanie marketingowe, koncepcje marketingu a praktyki zarządzania – aspekty teoretyczne i badawcze (2007)
- Marketing globalny i jego strategie – uwarunkowania, podstawowe opcje, instrumenty (2002)
- Modele strategii marketingowych. Wybrane ujęcia paradygmatyczne i sektorowe (2000)
- Orientacje marketingowe podmiotów gospodarczych. Podstawy teoretyczno-metodyczne : kierunki badań (1999)
- Zarządzanie marketingowe. Istota – koncepcje – problematyka (1998)
Profesora Leszka Żabińskiego wyróżniała niezwykła umiejętność kontaktu z ludźmi, którym nigdy nie odmawiał pomocy i każdemu, kto zwrócił się o wsparcie, udzielał rady, dawał wskazówki, ukazywał nowe, oryginalne rozwiązania problemów naukowych. A to z kolei sprawiło, że Profesor Leszek Żabiński należał do grona czołowych profesorów kształtujących w Polsce ramy naukowego rozwoju marketingu i związanych z nim innych dyscyplin. Profesor Leszek Żabiński zmarł 19 września 2019 roku.
Sławomir Smyczek
Prof. dr hab. Jan Karwowski
(1937-2021)
Prof. dr hab. Jan Karwowski urodził się 23 września 1937 roku w Sulewie-Kownatach, (ówczesne woj. łomżyńskie), zmarł 4 września 2021 roku w Szczecinie. Studia wyższe odbył w latach 1955-1961 na Wydziale Handlowo-Towaroznawczym Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Poznaniu. Stopień doktora nadała Mu Rada Wydziału Inżynieryjno-Ekonomicznego Transportu Politechniki Szczecińskiej na podstawie rozprawy doktorskiej pt. „Warunki i czynniki ekonomiczne wzrostu spożycia drobiu w Polsce”. Z Uniwersytetem Szczecińskim związany był od 1985 roku, kiedy rozpoczął pracę na stanowisku adiunkta w Katedrze Ekonomiki Obrotu Towarowego i Usług na Wydziale Ekonomicznym. Od 1987 roku pełnił funkcję kierownika Katedry, która w kolejnych latach została, z inicjatywy Profesora, przekształcona w Katedrę Marketingu. W roku 1989 uzyskał stopień doktora habilitowanego na podstawie rozprawy habilitacyjnej pt. „Rynek w gospodarce regionu”.
Prof. Jan Karwowski od początku był silnie związany w praktyką biznesu. W roku 1961 rozpoczął pracę w Rejonowych Zakładach Zbożowych w Kamieniu Pomorskim. Do 1974 roku kolejno był wiceprezesem Powszechnej Spółdzielni Spożywców, dyrektorem Zakładu Handlu WZGS w Kamieniu Pomorskim, zastępcą i dyrektorem Okręgu Centrali Spółdzielni Ogrodniczych w Szczecinie. W 1974 roku podjął się zorganizowania i prowadzenia regionalnych badań rynku. Od podstaw tworzył w Szczecinie Zakład Badań Rynku, który w 1978 roku został jednostką terenową Instytutu Handlu Wewnętrznego w Warszawie. Kierował nią do 1988 roku.
Zainteresowania naukowe Profesora koncentrowały się na problemach rynku, konsumpcji, handlu i marketingu. W ramach tych obszarów naukowych zajmował się w szczególności:
– teorią i praktyką funkcjonowania rynków regionalnych i branżowych,
– problematyką zarządzania marketingowego,
– czynnikami kształtującymi poziom i strukturę konsumpcji, oraz
– organizacją handlu.
Był twórcą myśli marketingowej na naszej uczelni oraz inicjatorem środowiska marketingowego w Polsce. To dzięki jego aktywności i nowoczesnemu spojrzeniu na tworzący się rynek lat 90-tych powstał kierunek Zarządzanie i Marketing oraz Katedra Marketingu na Uniwersytecie Szczecińskim.
Profesor jako osobowość naukowa, znana całemu środowisku akademickiemu, inspirował do organizacji przez Katedrę Marketingu szeregu konferencji naukowych, pozwalających na interdyscyplinarną wymianę poglądów i prezentację wyników badań wzbogacając w wiedzę pokolenia akademików jak i praktyków. Był autorem wielu ważnych publikacji naukowych z zakresu handlu i zarządzania marketingowego. Za działalność naukową i dydaktyczną Pan Profesor został odznaczony m.in.: Krzyżem Kawalerskim Odrodzenia Polski, indywidualną i zespołową nagrodą wojewódzką w dziedzinie nauki, nagrodą Ministra Handlu Wewnętrznego, Złotą Odznaką TNOiK, Srebrną Odznaką Honorową PTE, Odznaką Gryf Pomorski oraz kilkoma nagrodami Rektora Uniwersytetu Szczecińskiego.
Doskonale łączył teorię z praktyką, czego dowodem było pełnienie funkcji członka rad nadzorczych w firmach regionu jak również stworzenie Agencji Marketingowej Izby Przemysłowo-Handlowej w Szczecinie.
Profesor Jan Karwowski był naszym Mistrzem, Nauczycielem i Przyjacielem. Był osobą niezwykle rozważną, cierpliwą i łagodną. Kiedy to było potrzebne był surowy i wymagający, ale jednocześnie niezwykle życzliwy, przyjazny i pomocny. Jego zaangażowanie w sprawy rozwoju Uniwersytetu Szczecińskiego jak również podmiotów województwa zachodniopomorskiego stanowiło wyraz niezwykłej aktywności, chęci współpracy i ciągłego dążenia do zmiany na lepsze. Motywował nas, inspirował i zarażał otwartością na innych.
prof. dr hab. Edyta Rudawska
…